30η Ιουνίου 1913 η κωμόπολη του Δοξάτου και οι κάτοικοί της έζησαν στιγμές συλλογικού μαρτυρίου, ένα πραγματικό ολοκαύτωμα. Οι επιδρομείς άρχισαν να σφάζουν αδιακρίτως τους Δοξατινούς και Δοξατινές που είχαν απομείνει στο χωριό και στη συνέχεια πυρπολούν τα σπίτια του Δοξάτου. 102 χρόνια συπληρώνονται σήμερα από την αποφράδα εκείνη ημέρα, της σφαγής και της πυρπόλησης του Δοξάτου από τα Βουλγαρικά στρατεύματα.
«Τιμούμε και μνημονεύουμε τη δόξα του Δοξάτου, που είναι δόξα μαρτυρική και σταυρική και όχι προπετής και αλαζονική. Και αποτελεί παράλληλα μια προσφορά στα ποικίλα ολοκαυτώματα της ρωμιοσύνης αλλά και του ελληνισμού της Βόρειας Ελλάδας για την επιβίωση και την προκοπή του.
Και βεβαίως η δόξα του Δοξάτου δεν περικλείεται μόνο στα γεγονότα της 30ής Ιουνίου 1913, αφού και αργότερα, και στις μετέπειτα βουλγαρικές κατοχές, θα ζήσει αντίστοιχα γεγονότα. Θα πρέπει να επανέλθουμε…»
Κείμενα
Από το αρχείο της «Μακεδονίας»
Ευάνθης Χατζηβασιλείου
Δοξάτο αίμα δάκρυα
Δοξάτο οδύνη, πόνος
Δοξάτο θρήνος οδυρμός
Μαύρη σκιά του Άδη!…
Έχασες τους ανθρώπους σου
Μα έγινες Αρκάδι!…
Δοξάτο ολοκαύτωμα
Φεγγοβόλημα όλης της πλάσης!…
Τον άδικο χαμό και την θυσία
“Ελα πατρίδα ν΄αγκαλιάσεις Γ. ΑΘΑΝΑΣ
Για την ιστορία
Μετά την απελευθέρωση των Σερρών, το 21ο Σύνταγμα της 7ης Μεραρχίας διατάσσεται να κατευθυνθεί προς τη Δράμα και να συνεχίσει την καταδίωξη των Βουλγάρων, που κατείχαν την περιοχή από τον Οκτώβριο του 1912. Το πρωί της 30ης Ιουνίου, μία ίλη ιππικού της 10ης Μεραρχίας του βουλγαρικού στρατού, με επικεφαλής τους ταγματάρχες Μπίρνεφ και Σιμεόνοφ, συνεπικουρούμενη από ένα τάγμα πεζικού και ομάδες κομιτατζήδων, κυκλώνει το Δοξάτο (9 χιλιόμετρα νοτιανατολικά της Δράμας. Σκοπός τους να σφάξουν και να λεηλατήσουν το πλούσιο χωριό της Δράμας, που κατοικείται από Έλληνες χριστιανούς και μουσουλμάνους. Ως δικαιολογία προβάλλουν το επιχείρημα ότι είχαν παρενοχληθεί από ομάδες Ελλήνων προσκόπων (στρατιωτικό σώμα από εθελοντές απόμαχους του Μακεδονικού Αγώνα).
Αμέσως, οι επιδρομείς άρχισαν να σφάζουν αδιακρίτως όσους Δοξατινούς και Δοξατινές είχαν απομείνει στο χωριό, με πρωτοστατούντες τους κομιταζήδες. Στη συνέχεια περιέλουσαν με πετρέλαιο τα σπίτια του Δοξάτου και το παρέδωσαν στις φλόγες. Με τους Βουλγάρους συνενώθηκαν και αρκετοί μουσουλμάνοι του Δοξάτου, τους οποίους οι επιδρομείς έπεισαν ότι η Βουλγαρία και η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχαν συμμαχήσει κατά της Ελλάδας.
Ο τραγικός απολογισμός των βουλγαρικών ωμοτήτων στο Δοξάτο ήταν 650 νεκροί (περίπου το ένα τρίτο των κατοίκων), ενώ 240 σπίτια και 80 καταστήματα καταστράφηκαν ολοσχερώς. Αφού ολοκλήρωσαν το απάνθρωπο έργο τους, οι επιδρομείς με τη λεία τους κατευθύνθηκαν προς τα βόρεια. Την επομένη, 1η Ιουλίου 1913, το 21ο Σύνταγμα του ελληνικού στρατού κατέλαβε αμαχητί τη Δράμα και το Δοξάτο και ολοκλήρωσε την απελευθέρωση της Ανατολικής Μακεδονίας.
Με πληροφορίες από το sansimera.gr – dramini.gr